Heritabilnost i komponente varijanse morfometrijskih osobina zrna hlebne pšenice i durum pšenice
Univerzitet u Beogradu, Poljoprivredni fakultet, Beograd-Zemun, Srbija (1)
Institut za kukuruz “Zemun Polje”, Zemun Polje, Beograd, Srbija (2,5)
Univerzitet u Prištini, Poljoprivredni fakultet,Jelene Anžujske bb, 38228 Zubin Potok, Srbija (3)
Megatrend Univerzitet, Fakultet za biofarming,Maršala Tita 39, 24300 Bačka Topola, Srbija (4)
Ciljovog rada je bio da se ispita varijabilnost i heritabilnost u širem smislumorfometrijskih osobina zrna 30 odabranih genotipova hlebne pšenice idurum pšenice s obzirom na njihov značajan uticaj na prinos i osobine mlinskog, pekarskog i procesnog kvaliteta. Ogledi sa izabranim sortimentom pšenice su izvedeni tokom 2010-2011. i 2011-2012. godine na tri lokaliteta:Rimski Šančevi, Zemun Polje i Padinska Skela. Rezultati analize varijanse su pokazali da je genotip bio najvažniji izvor variranja dužine zrna hlebne pšenice i durum pšenice sa 91,1% i 46,3% sume kvadrata, dok su ekološki faktori bili najznačajniji izvor variranja širine zrna i debljine zrna hlebne pšenice (44% i 41,2% sume kvadrata) i durum pšenice (42% i 44% sume kvadrata). Heritabilnost u širem smislu je bila veoma visoka sa vrednostima većim od 90% za dužinu zrna hlebne pšenice i durum pšenice, širinu zrna durum pšenice i debljinu zrna durum pšenice. Visoka heritabilnost u širem smislu je dobijena za širinu zrna i debljinu zrna hlebne pšenice sa vrednostima od 83% i 88,8%. S obzirom na visoke vrednosti dobijene heritabilnosti u širem smislu i dominaciju genetičke komponente varijanse u ukupnoj varijansi dužine, širine i debljine zrna hlebne i durum pšenice možemo predvideti uspeh selekcije na povećanu vrednost ovih osobina pšenice.
